دیدگاه اسلام و قرآن به اهمیت اقتصاد را نمیتوان نادیده گرفت وقتی یکی از اهداف خلقت انسان را خداوند متعال آبادانی زمین بیان می کند (هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فیها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ : اوست که شما را از این زمین آفریده و شما را در آن زندگانى داده و آباد کردن آن را از شما خواسته پس، از او آمرزش بخواهید آن گاه به سوى او بازگردید)(هود : 61)و وقتی پیامبر اکرم در حدیث معروف خود علت بقای دین را اموال و ثروت حضرت خدیجه سلام الله علیها میداند .( فاطمه` الزهرا من المهد. ص 25)
قرآن کریم به ما توصیه می کند که اگر میخواهید به موفقیت اقتصادی برسید این موفقیت ممکن است برای شما خطرهای زیادی را در بر داشته باشد لذا در گنار موفقیت اقتصادی حتما باید به فکر موفقیت معنوی و به تعبیر دیگر رشد معنوی خود نیز باشید تا در سایه رشد معنوی بتوانید هر چه بیشتر از موفقیت اقتصادی خود بهره ببرید .
اما برای کسانی که آرزو دارند یک انسان ثروتمند باشند و از این ثروت خود در زندگی لذت ببرند و ثروت و پول بتواند وسیله ای باشد برای اینکه انها به آرامش برسند قرآن کریم توصیه های جالب و خواندنی دارد چون بعضی از ثروتمندان هیچ لذتی از پول و ثروت خود نمی برند و طبق گفته های خودشان از وقتی به عنوان یک فرد ثروتمند در جامعه شناخته شدند لحظه ای آرامش را درک نکرده اند و استرس و اضطراب و فکر های مختلف تمام زندگی آنها را در بر گفته است .
موفقیت اقتصادی از نظر قرآن عوامل مهمی دارد که با عملی کردن این عوامل در زندگی می توانید به این موفقیت دست پیدا کنید:
1)کلید بسط و قبض
این قانون که در قرآن کریم چندین بار تکرار شده است می گوید خداوند متعال روزی افراد را به خاطر مصلحت ها و مفسده هایی که میداند تعیین می کند و برای هر کسی مقداری از ثروت را معین می کند تا افراد را به این وسیله امتحان و آزمایش کند :
أَ وَ لَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشاءُ وَ یَقْدِرُ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ :آیا ندانستهاند که خداست که روزى را براى هر کس که بخواهد، گشاده یا تنگ مىگرداند؟ قطعاً در این [اندازهگیرى] براى مردمى که ایمان دارند نشانههایى [از حکمت] است.( الزمر : 52)
اما این بدان معنا نیست که دست از تلاش و کوشش برداریم چنانچه در کلید چهارم توضیح میدهیم .
2)کلید برکت در زندگی
برای اینکه بتوانید از زندگی خود حدا اکثر رضایت مندی را داشته باشید این قانون طلایی را در زندگی خود عملی کنید چرا که در جامعه ای که زندگی می کنیم بعضی از افراد که در آمد خوبی دارند و در ظاهر زندگی رو به راهی دارند وقتی صحبت های آنها را گوش می کنی فکر می کنید جزء طبقه فقیر جامعه هستند اینقدر از وضع اقتصادی زندگی خود ناله و شکایت می کنند که ناخود آگاه به فکرت میرسد که اگر بتوانی مقداری به انها کمک کنی .
آیات الهی در این زمینه بیان گر این موضوع هستند که:
وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ : و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند، قطعاً برکاتى از آسمان و زمین برایشان مىگشودیم.( الأعراف : 96)
قانون برکت می گوید شما ممکن است ثروتمند ترین فرد جامعه نباشی اما داشته ها و ثروت اندک تو میتواند با داشته های افراد ثروتمند برابری کند چرا که تو با داشته های خود احساس آرامش و نشاط می کنی اما آنها لحظه ای آرامش را درک نمی کنند .
3)کلید هدف :
برای ثروتمند شدن باید تصمیم بگیرید که دقیقا چه می خواهید.چون یکی از بزرگترین عواملی که خداوند به بعضی از افراد اجازه ثروتمند شدن را نمی دهد این است که ممکن است فرد کاملا تغییر کند و با ثروت خود در جامعه به افراد دیگر ظلم و ستم کند .
وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبیرٌ بَصیرٌ
و اگر خدا روزى را بر بندگانش فراخ گرداند، مسلّماً در زمین سر به عصیان برمىدارند، لیکن آنچه را بخواهد به اندازهاى [که مصلحت است] فرومىفرستد. به راستى که او به [حال] بندگانش آگاهِ بیناست. (الشورى : 27)
4)کلید تلاش :
در کنار قانون هدف نباید قانون تلاش را نیز نا دیده گرفت چرا که علاوه بر خواست خداوند
گاهی کمی ثروت به خاطر تن پروری و تنبلی انسان است که آنچنان که باید و شاید از سرمایه های وجودی خود در دوران جوانی و یا غیر آن استفاده نکردند و بعد از مدتی که هیچ اثری از ثروت در زندگی خود ندیدند لب به شکایت باز می کنند و همه عالم و آدم را مقصر میدانند .خداوند متعال در مورد قانون تلاش در آیات متعددی نقش تلاش و کوشش را در بدست آوردن ثروت این گونه به تصویر می کشد :
الف:وَ مِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ لِتَسْکُنُوا فیهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ : و از رحمت او آنکه برای شما شب و روز را پدید آورد تا در آن یک ، بیاسایید و در این یک به طلب روزی برخیزید ، باشد که سپاس گویید.( القصص : 73)
ب:وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیاحَ مُبَشِّراتٍ وَ لِیُذیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ :و از نشانههاى او این است که بادهاى بشارتآور را مىفرستد، تا بخشى از رحمتش را به شما بچشاند و تا کشتى به فرمانش روان گردد، و تا از فضل او [روزى] بجویید، و امید که سپاسگزارى کنید. (الروم : 46)
همانطور که مشاهده می کنید قرار دادن شب و روز برای اینکه انسان در سایه شب آرامش بگیرد و در طول روز به تلاش برای کسب روزی حلال مشغول شود به خوبی میتواند قانون تلاش را برای ما بیان کند .و یا در آیه دوم فرستادن بادها و به حرکت آمدن کشتی ها همه وسیله هایی هستند تا ما بتوانیم با تلاش و کوشش به دنبال کسب ثروت باشیم .
5)کلید بخشش
لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَیْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِیمٌ ال عمران: هرگز به نیکى کامل) نمىرسید تا از آنچه خود دوست دارید انفاق نمایید و هر چه انفاق نمایید حتما خداوند بدان داناست (92 آل عمران)
قانون بخشش بیان می کند که اگر شما نتوانید از بهترین ها در زندگی بگذرید نمی توانید به موفقیت اقتصادی دست پیدا کنید.هر چه توان بخشش شما بیشتر باشد شما به کامیابی بیشتری دست پیدا می کنید هر کجا که می روید، سعی کنید چیزهایی را به اشخاص بدهید که می تواند یک هدیه یا حتی یک تحسین باشد. برای چیزهایی که در زندگی تان دریافت کرده اید، ممنون و سپاسگزار باشید و تلاش کنید چرخه دادن و گرفتن را حفظ کنید.
به بیانی دیگر این قانون می گوید با رها کردن وابستگی و تعلقات تان می توانید به چیزهایی که می خواهید دست یابید. نباید از آرزوها و خواسته های تان دست بکشید ولی باید از وابستگی هایی که در نتیجه آنها به وجود می آید، رها شوید. وابستگی ها اغلب اوقات باعث ترس و تزلزل هستند و در نتیجه مانع از رسیدن شما به موفقیت اقتصادی میشود .
6)کلید معنویت :
در آیات و روایات ما برای موفقیت در حوزه اقتصاد و ثروتمند شدن معنویت نقش بسیار مهمی دارد چرا که در بسیاری از آیات و روایات ما توسعه اقتصادی و ثروتمند شدن افراد وابستگی تنگاتنگی با معنویت دارد عواملی مانند ایمان و تقوا که یکی از بزرگترین عوامل در این حوزه بیان شده است :
وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَن یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ: و کسى که از خدا پروا کند براى او راه خروجى (از مشکلات) قرار مىدهد و او را از راهى که گمان نمىبرد روزى مىدهد و کسى که بر خدا توکل نماید او برایش کافى است(طلاق 2و3)
نویسنده:امین ادریسی
