امروز در چه جایگاهی قرار دارید؟آیا به اهداف و آرزوهایتان رسیده اید و یا در دریای متلاطم شکست در حال  دست و پا زدن هستید ؟آیا فکر می کنید فرد موفقی هستید و یا هنوز تا موفقیت صد ها گام فاصله دارید؟
پاسخ به این سوالات را اندیشه و فکر شما نسبت به مسائل گوناگون در گذشته روشن می کند ،بدین معنا که اگر اهل فکر و تامل باشید اکنون تا مقدار قابل توجهی توانسته اید به اهداف خود برسید ولی اگر بدون فکر و اندیشه دست به انجام هر کاری می زدید مطئمنا امروز جزء گروه دوم هستید و هنوز برای رسیدن به موفقیت کیلومتر ها باید طی کنید.
به یقین می توان گفت که اندیشه و تفکر صحیح نقش بسزایی در آینده افراد دارد و جزء عوامل مهمی است که سعادت و شقاوت افراد در دنیا و آخرت را رقم می زند و به همین جهت یادگیری مهارت های چگونه فکر کردن و همچنین پرورش استعداد های فکری می تواند نقش بسزایی در پیروزی شما در عرصه های مختلف زندگی ایفا کند .
برای پرورش قوای فکر و تعقل راه کار های فراوانی مطرح شده است ،اما در این میان آیات و روایات اسلامی با نسخه های طلایی که در زمینه پرورش و استفاده صحیح از قوای فکر و تعقل دارند به خوبی هرچه تمام تر راهکارهایی را برای ما بیان کرده اند که با عملی کردن آنها می توانیم تحولی بزرگ در فکر و اندیشه خود به وجود بیاوریم که در این بخش به برخی از مهمترین آنها اشاره می کنیم:
خود را در معرض افکار  و آدم های مختلف قرار دهید
یکی از عوامل مهم در شکست افراد را می توان این تفکر غلط به حساب آورد که فقط افکار من درست است و بقیه افراد در اشتباه هستند ،افرادی که دارای این تفکر و اندیشه هستند افرادی است که نمیتوانند طعم لذت بخش موفقیت را در زندگی خود تجربه کنند.لذا اولین توصیه ای که در ارتباط با مهارت های تفکر صحیح در آیات و روایات بیان شده است این است که اجازه بدهیم دیگران در مورد افکار ما اظهار نظر کنند چرا که در این صورت هم با دیدگاه های افراد مختلف آشنا می شویم و هم می توانیم بهتر و صحیح تر فکر و در نتیجه تصمیم بگیریم.

امیر مومنان علی علیه السلام یکی از ویژگی های افراد عاقل را این گونه بیان می کنند:
( اَلا وَ اِنَّ اللَّبیبَ مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجوهَ الاْراءِ بِفِکْرٍ صائِبٍ وَ نَظَرٍ فِىالْعَواقِبِ؛بدانید عاقل، کسى است که با فکر درست، به استقبال نظرات گوناگون برود و درعواقب امور بنگرد.)غررالحکم، ح 2778)
روزه فکر بگیر
یکی از موانعی که مانند سد آهنین می تواند از تفکر صحیح و مثبت ما در مورد مسائل مختلف جولگیری کند، فکر و اندیشه به گناه و معصیت است ،تفکر در مورد گناه سبب می شود که اندیشه آدمی بیمار شود و نتواند در شرائط گوناگون آنچنان که باید و شاید تفکر کند و به همین جهت یکی از راهکارهای افزایش مهارت فکر و اندیشه در روایات روزه فکر معرفی شده است :
(امیر المؤمنین علی علیه السلام : صِیامُ القَلبِ عَنِ الفِکرِ فِى الآثامِ أفضَلُ مِن صِیامِ البَطنِ عَنِ الطَّعامِ ؛ روزه گرفتن دل از فکر گناه ، برتر است از روزه گرفتن شکم از غذا )( غرر الحکم: 5873 )

اجازه ندهید اندیشه شما به خواب برود
بعد از جنگ های مختلفی که در دنیا به وقوع پیوسته است شاید بتوان پرخوری را عامل دوم در قتل و کشتار انسان ها معرفی کرد ،عاملی که علاوه بر کشتار میلیون ها انسان در سال های متمادی ضررهای مهم دیگری را برای جسم و روح افراد به دنبال دارد ،ضررهای مهمی که از یکی از آنها تعطیل شدن فکر و اندیشه آدمی است ،حال اگر می خواهید فکر و اندیشه شما همیشه فعال و کار آمد باشد از پرخوری پرهیز کنید چنانچه لقمان حکیم به فرزندش توصیه می کند که:
( یَا بُنَىَّ اِذَا امتَلأََتِ المَعِدَةُ نَامَتِ الفِکْرَةُ وَ خَرِسَتِ الحِکْمَةُ وَ قَعَدَتِالاَعضَاءُ عَنِ العِبادَةِ؛فرزندم هرگاه شکم پر شود، فکر به خواب مى رود و حکمت، از کار مى افتد و اعضاىبدن از عبادت باز مى مانند.(مجموعه ورام، ج 1، ص 102)

بهترین متفکران از قبل برنامه می ریزند،
کسانی که فقط برای امروز برنامه دارند نمیتوانند به آروزهای خود دست پیدا کنند چرا که برای رسیدن به هدفی بزرگ باید از سال ها قبل اندیشه و تفکر کرد و هیچ فرد موفقی یک شبه به اهداف خود نرسیده است و به دلیل اهمیت این مسئله است که امام علی علیه السلام در نامه ای به جانشین والی بصره او را به تفکر و اندیشه در آینده توصیه می کند:
(فَدَعِ الأِْرافَ مُقْتَصِدا وَاذْکُرْ فِى الْیَوْمِ غَدا وَاَمْسِکْ مِنَ الْمالِ بِقَدْرِ ضَرُورَتِکَ وَقَدِّمِ الْفَضْلَ لِیَوْمِ حاجَتِکَ:از روى میانه روى و اعتدال، اسراف را رها کن و امروز به یاد فردا باش، از ثروت به اندازه ضرورت نگهدار و بیش از آن را براى روز نیاز خود (در قیامت) پیش بفرست.)(نهج البلاغه:نامه21)

کمی متفاوت تر از دیگران فکر کنید
در حالیکه فکر و ذکر اطرافیان ما را پول و ثروت و رسیدگی به مسائل خانوده فرا گرفته است برای اینکه اندیشه و تفکر خودمان را تقویت کنید، توصیه می شود کمی متفاوت تر از دیگران فکر کنید که برخی از مصادیق تفکر متفاوت را چنانچه در روایات اسلامی بیان شده است برای شما بیان می کنیم:

الف: برای چند لحظه هم شده به دنیا فکر نکنید .
سعی کنید در روز برای مدتی کمی هم که شده ،فکر و اندیشه خود را از مسائل دنیوی تخلیه کنید که بهترین وقتی که می توان برای این مسئله مشخص کرد ،اوقاتی است که شما مشغول نماز می شوید ،این کار علاوه بر اینکه به شما آرامش می دهد سبب می شود که گناهان گذشته شما نیز بخشیده شود چنانچه رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
( مَن صلّى رَکعتَینِ و لَم یُحَدِّثْ فیهِما نفسَهُ بِشَیءٍ مِن اُمورِ الدنیا غَفَرَ اللّه ُ لَهُ ذُنوبَهُ :پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که دو رکعت نماز بگزارد و در آن دو رکعت به هیچ امرى از امور دنیا فکر نکند ، خداوند گناهانش را مى آمرزد .)( بحار الأنوار : 84/249/41 )

ب: تمام فکر خود را خانواده ات اختصاص نده
امیر مومنان علی علیه السلام در روایتی زیبا، دلیل اینکه انسان تمام فکر و اندیشه اش را به خانواده خود اختصاص ندهد این گونه بیان می کنند :
( لا تَجعَلَنَّ أکثَرَ شُغلِکَ بِأهلِکَ ووَلَدِکَ ، فَإِن یَکُن أهلُکَ ووَلَدُکَ أولِیاءَ اللّه ِ فَإِنَّ اللّه َ لا یُضیعُ أولِیاءَهُ ، وإن یَکونوا أعداءَ اللّه ِ فَمَا هَمُّکَ وشُغلُکَ بِأعداءِ اللّه ِ : همسر و فرزندانت را همه فکر و ذکر خود قرار نده ؛ چرا که اگر همسر و فرزندانت از دوستان خدا باشند ، خداوند ، [زندگى ]دوستان خود را تباه نمى سازد و اگر از دشمنان خدا باشند ، چرا [باید ]اهتمام و فکر و ذکر اشتغال تو به دشمنان خدا باشد؟)(نهج البلاغة : الحکمة 352 )

خلاصه کلام آنکه یکی از رموز مهم  برای رسیدن به اهداف و آروزها، مدیریت صحیح فکر و اندیشه و همچنین افزایش مهارت هایی است که به فکر کردن صحیح و درست ما کمک می کند و تا آدمی نتواند فکر و اندیشه خود را به بهترین شکل مدیریت کند هر گز نباید انتظار پیروزی داشته باشد.

نویسنده:امین ادریسی